Śląski Związek Chórów i Orkiestr jest spadkobiercą i kontynuatorem dzieła Związku Śląskich Kół Śpiewaczych, zapoczątkowanego 18 kwietnia 1910 roku w ówcześnie pruskim Bytomiu z inicjatywy tamtejszego aptekarza, śpiewaka chóru „Jedność” i działacza „Sokoła”, Michała Damiana Wolskiego. Uczyniono to „celem wzajemnego wspierania się w trudnych warunkach, w jakich się wówczas wszystkie niemal towarzystwa śpiewackie znajdowały”.
Ten „nowy-stary” związek jest w obecnych granicach województwa Śląskiego i w Polsce największą, lecz nie jedyną organizacją skupiającą amatorskie chóry i orkiestry. Obok niej w województwie Śląskim istnieje i owocną działalnością szczyci się Oddział Bielski Polskiego Związku Chórów i Orkiestr z siedzibą w Warszawie; budzącymi uznanie dokonaniami pochwalić się może również mniej w ostatnim czasie aktywny Oddział Częstochowski PZChiO. Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej – Zaolzie, jako Oddział Zagraniczny PZChiO od zarania zaskakuje nas swoimi artystycznymi i organizacyjnymi pomysłami. Oddziały te mają swoje ponad 100-letnie korzenie w Związku Śląskich Kół Śpiewaczych.
Naszą cześć i wdzięczność chcemy okazać żyjącym jeszcze, najstarszym i najdzielniejszym uczestnikom śląskiego ruchu śpiewaczego i muzycznego – tym, którzy za przykładem generacji czynnej w okresie Plebiscytu i Powstań Śląskich, wykazali się szczególną odpornością na przeciwności, gotowi w skrajnych sytuacjach do złożenia - za sprawę polskiego Śląska, miejscową tradycję języka i kultury, za polską pieśń religijną, ludową, artystyczną - ofiary życia, złożone gdy było tego trzeba – to jest dziedzictwo, o którym nie wolno zapomnieć.
Poczuwamy się także do obowiązku uhonorowania i podziękowania za wieloletnią działalność działaczom, zespołom, których aktywna obecność w śląskim życiu publicznym i kulturalnym przekroczyła ramy stulecia. Jest takich w naszym środowisku nie mało!
Podkreślić trzeba, że działalnością naszego ruchu i związku obecnie objęte jest terytorium nie tylko województwa śląskiego, ale i część małopolskiego, to jednak począwszy od 1922 roku siedzibą naszą są Katowice. Stolica Śląska była od tej chwili miejscem najważniejszych manifestacji śpiewaczo-patriotycznych organizowanych przez nasz Związek, takich jak m.in. uroczystości moniuszkowskie w roku 1930, których trwałą pamiątką i symbolem śpiewaczej ofiarności stał się usytuowany na Placu Miarki pomnik wielkiego kompozytora, ufundowany przez śląskie chóry i pojedynczych śpiewaków z zebranych na ten cel składek.
Z refleksją o przeszłości łączy się sposobność przekazania wiedzy o niej młodemu pokoleniu, do ożywienia
i spopularyzowania idei zespołowej aktywności muzycznej, śląskich chórzystów i fenomen samoorganizacyjnej zdolności Ślązaczek i Ślązaków.
Wspomnieć należy o przedsięwzięciach organizowanych w minionych latach:
Jesteśmy wydawcą jedynego w Polsce czasopisma „Śpiewak Śląski” opisujące dokonania amatorskiego ruchu śpiewaczo muzycznego oraz wydawnictw m.in. „Śpiewacy śląscy – fotografia XX wieku”, „Słownik polskiego śpiewactwa Górnego Śląska”, „Księga najstarszych polskich chórów w kraju i za granicą”, Z dziejów śląskiego życia muzycznego i śpiewaczego szkice i materiały źródłowe, część pierwsza do roku 1939, część druga lata 1939 – 1989 pn. „Cześć Pieśni” autor. Andrzej Wójcik.
Ponadto zespoły uczestniczą w koncertach, festiwalach w kraju jak i za granicą, zdobywając nagrody, wyróżnienia.
Związek skupia 8 okręgów śpiewaczo muzycznych: Chorzowsko- Świętochłowicki, Gliwicko-Zabrski, Katowicki, Mikołowski, Raciborski, Rybnicki, Tarnogórski, Wodzisławski.
Obecnie Związek zrzesza prawie 3500 śpiewaków, muzyków i działaczy związanych z działalnością w ponad 90 chórów i orkiestr.
